Amadeus

«آمادئوس”Amadeus” فیلم بی نظیری است. سال ها از ساخت آن می گذرد ولی دیدنش هنوز لذت بخش است.

داستان درباره زندگی موتزارت و سالیری است. دو آهنگساز که در نیمه دوم قرن هجدهم در وین زندگی می کردند. سالیری فردی است خداپرست و عاشق موسیقی، تا آن اندازه که با خدا عهد می بندد که اگر بتواند زندگی اش را وقف موسیقی کند، تا آخر عمر مجرد باقی بماند. پدرش اما اصرار داشت که سالیری به دنیای تجارت وارد شود. وقتی پدر سر میز غذا دچار خفگی می شود و می میرد، سالیری این را معجزه ای می داند از طرف خدا که به وی اجازه می دهد که موسیقی را دنبال کند. سرانجام به آرزویش می رسد و در نهایت می شود آهنگساز دربار امپراتور اتریش و باور دارد که موفقیت و استعدادش، نتیجه خداپرستی و تقوایش است. در همین سال هاست که موتزارت وارد وین می شود.

سالیری مجذوب استعداد و هنر او می شود ولی به زودی درمی یابد که خارج از صحنه، موتزارت شخصی بی ادب و هرزه است و از این که خداوند چنان نبوغی را در وجود موجودی به دون مایگی موتزارت نهاده بود، دیوانه می شود، ایمانش را از دست می دهد و حس رقابت و حسادت چنان وجودش را فرا می گیرد که تمام زندگی اش تباه می شود.

آنتونیو سالیری معتقد است که موسیقی موتزارت آوایی الهی است. آو آرزو می کرد همچون موتزارت یک موسیقیدان حرفه ای بود تا می توانست با نوشتن آهنگ، خدا را پرستش کند. اما او نمی تواند درک کند که چرا خدا به چنین موجود مبتذلی این استعداد را عطا کرده تا نماینده ی او باشد. حسادت سالیری به دشمنی با خدایی می انجامد که بزرگی اش را با دادن چنان استعدادی به موتزارت به اثبات رسانده بود. سالیری خود را برای گرفتن انتقام آماده می کند.

فیلم از لحظه ای که شروع می شود تا دقایق پایانی اش می تواند شما را مجذوب، جلوی تلویزیون بنشاند. ولی برای من از همه قسمت ها جالب تر، همان شخصیت ” سالیری ” بود.

آدم هایی که از بالا به همه نگاه می کنند. به راحتی سایرین را قضاوت می کنند. به موفقیت دیگران حسادت می کنند. همه چیز را به رقابت تبدیل می کنند و برای رسیدن به هدفشان حاضرند خیلی کارها بکنند و خیلی چیزها را زیر پا بگذارند.»

منبع: روزنامه شهروند، چاپ آمریکا

نگاهی به فیلم آمادئوس و شخصیت سالیری

3- نگاهی به فیلم آمادئوس و شخصیت سالیری

اغلب فیلم هایی که درباره هنرمندان میسازند اغلب خسته کننده از آب در می آید و معمولا آن طور که باید و شاید جذاب وگیرا نیستند.اما از بین آنها فیلم “آمادئوس” یک استثناست. میلوش فورمن(کارگردان) با خودداری از ساخت کلیشه ای زندگی نامه، تصویری سرگرم کننده و تاثیر گذار از زندگی موسیقیدان بزرگ ولفگانگ آمادئوس موتزارت ساخته است.آمادئوس بی شک یک شاهکار سینمایی است و شایستگی تک تک هشت جایزه ی اسکاری را که برد،دارد.

صحنه اول با خدمتکارانی شروع می‌شود که به طرف اتاق آنتونیو سالیری یکی از آهنگ‌سازان ایتالیایی که نوازنده دربار اتریش بوده می‌روند تا به او شیرینی خامه‌ای بدهند. صدای سالیری در خانه می‌پیچد که می‌گوید: “موتسارت مرا ببخش. من باعث مرگ تو شدم” یا “من تو را کشتم.” خدمتکاران به صورت بچه‌گانه ای با سالیری حرف می‌زدند. طوری که انگار کمی عقلش را از دست داده. سپس با شنیدن فریادش از او می‌خواهند که در را باز کند. در را می‌شکنندو… بعد می‌بینیم که او را در سبدی که به اسبی بسته‌اند و این یعنی آمبولانس، به بیمارستان می‌رسانند. با خودکشی او می‌فهمند که روانی شده و به تیمارستان منتقل می‌شود.

بعد از تیتراژ می‌بینیم کشیشی به دیدن سالیری می‌رود و او در باره موتسارت با کشیش صحبت می‌کند و در واقع تمام فیلم می‌شود یک فلش بک و گاهی درست در لحظه‌ای که منتظرش نیستیم به شکل زیبایی برای اینکه یادمان نرود که فیلم فلش بک است کشیش و سالیری را می‌بینیم. البته میلوش فورمن از این بازگشت به زمان حال هم برای تغییر فصل فیلم خیلی خوب استفاده می‌کند.

فیلم به 10 سال آخر زندگی موتزارت می پردازد که بیشتر آن در وین سپری شد:سالهای 1781 تا1791، موفقیت ها و شکست های آهنگساز نابغه از زبان “سالیری” آهنگساز مخصوص امپراتور جوزف دوم نقل می شود.

بدون شک پیچیده ترین شخصیت فیلم آمادئوس “آنتونیو سالیری” است. او با اینکه آهنگسازی در حد متوسط است ،اما آنقدر استعداد دارد که بتواند نبوغ موتزارت را به سرعت تشخیص دهد.او با درک این موضوع، به شدت لطمه می خورد و حسادتش تحریک می شود.

در شرایطی که زندگی موتزارت،سرشار از کامجویی است،او در مسیری زاهدانه حرکت می کند.از زنان دوری می کند،مشروب نمی نوشد و معتقد است که خود را وقف انسان و خدا کرده است.با این همه،آن که موسیقی اش ترنمی آسمانی دارد،موتزارت است،نه او . این ها حقایقی است که سالیری را شکنجه میدهد وحسادتش،او را به سمت نابود کردن رقیب می کشاند.

شاید این سوال مطرح باشد که چرا نام فیلم را به جای آمادئوس،موتزارت نگذاشته اند پاسخ آن به معنای واژه ی آمادئوس برمیگردد که به معنای محبوب خداوند است.

فیلم برجسته آمادئوس نه تنها مطالعه ای برجسته روی شخصیت هاست بلکه نوعی تراژدی از جنس شکسپیری نیز هست:مثلثی پیچیده بین موتزارت،سالیری وخدا.

منبع: و، زن