Hotel Rwanda

در فیلم هتل رواندا فاجعه انسانی قتل عام رواندا بازسازی می‌شود که 800 هزار تا یک میلیون قربانی گرفت. فیلم به خاطر بازی هنرپیشه آمریکائی دان چیدل در نقش مدیر یک هتل مجلل در پایتخت رواندا، موفق می شود داستان واقعی اما کوچک تلاش او برای نجات جان انسان های داخل هتل را به ادعانامه ای علیه بی تفاوتی جامعه جهانی نسبت به این قتل عام فاجعه آسا تصویر کند. ده سال بعد از آن فاجعه، نمایش این فیلم نشان می‌دهد که فرصت برای بحث در باره نقش جامعه جهانی درفجایع انسانی داخل کشورها، همچنان باقی است.

در قتل عام چندش‌آور و حیرت‌انگیز سال 1994 در کشور آفریقائی Rwanda بیش از 800 هزار تن از افراد یک قوم به نام Tutsi توسط افراطگرایان قوم رقیب Hutu ظرف ده روز کشته و تکه پاره شدند، و میانه‌روهای Hutu هم از تیغ مرگ بی نصیب نماندند. این جنایت غول‌اسای بشری در جریان خشونت‌های جنون‌آمیزی انجام شد که در آن قلع و قمع همنوع توسط سربازان و شبه‌نظامیان تیغ در دست، با فریادهای سرخوش از خونریزی و شادمانی‌ای شبیه به جشن‌های خیابانی بعد از پیروزی در مسابقات فوتبال همراه بود و ناتوانی جامعه جهانی در واکنش سریع برای جلوگیری از آنچه در رواندا می‌گذشت، این حادثه را به فاجعه‌ای مضاعف بدل کرد. فیلم «هتل رواندا» اینک ده سال بعد از آن فاجعه مضاعف، داستان آن را در بازسازی ماجرای واقعی مدیر سیاهپوست یک هتل مجلل درکیگالی Kigali پایتخت رواندا، روایت می‌کند، مردی از قوم Hutu با همسری از قوم Tutsi که موفق می‌شود دست کم در حوزه توان خود، جمعی را از مرگ حتمی نجات دهد. نقش مدیرهتل، نخستین کار هنرپیشه آمریکائی Don Cheadle است در نقش اول، و دان چیدل نقش را با تواضع و پرهیز از قهرمان‌نمائی ایفا می‌کند. داستان فیلم، که کارگردان Terry George آن را با همکاری Kier Pearson نوشته است، تنها به گوشه‌ای از فاجعه عظیم قثل عام رواندا نگاه می‌کند، اما به خاطر بازی درخشان و ظریف دان چیدل، فیلم تبدیل به ادعانامه‌ای سینمائی علیه بی تفاوتی جامعه جهانی نسبت به این جنایت می‌شود، بدون اینکه لحظه‌ای از داستان و شخصیت‌ها جدا شود یا با بخواهد با بازسازی صحنه‌های قلع و قمع خونین و چندش‌آور انسان‌ها، احساسات فوری در تماشاگر برانگیزد. آقای دن چیدل، نقش پال، مدیر هتل رواندا را ایفا می‌کند، که مثل هتل خود، شیک‌پوش و برازنده و از هر نظر ارضا‌ء‌کننده است. در آغاز فیلم می‌بینیم که این تحصیلکرده جهان سومی چگونه ذائقه‌های جهانی را با شرابهای برگزیده و اختراع خوراک خرچنگ، نمایش می‌دهد و تسلط او را بر جریان قدرت در خارج از هتل می‌بینیم که چگونه با دادن رشوه‌های ریز و درشت از بطری ویسکی گرفته تا پارتی‌بازی، تلاش می‌کند هتل خود را سرپا نگه دارد، مثل جزیره‌ای از تجمل و آرامش و نظم، در جهانی فقرزده و بی‌نظم و بی‌قانون. وقتی قتل‌عام جنون‌آسا شروع می‌‌شود، این هتلدار موقر و خوش‌پوش و سربه زیر، بین این دوجهان گیر می‌کند، و می‌کوشد با استفاده از مواهب یکی، دست کم بخشی از دیگری را از مرگ نجات دهد. خشونت دیوانه‌.وار بر فیلم هتل رواندا سایه انداخته است اما در فیلم هتل رواندا، قلع و قمع انسان‌هاا همیشه در دور دست اتفاق می‌افتد، یا زیر غباری از آتش و دود، پنهان است. اولین روایت این خشونت را قهرمان فیلم در ویدئوئی تماشا می‌کند که یک خبرنگار تلویزیون با پوزخند به او نشان می‌دهد. وقتی پال، مدیر هتل از دیدن ویدیو خوشحال می‌شود چون فکر می‌کند دیدن آن واکنش جهانی برای جلوگیری از ادامه خشونت را برخواهد انگیخت، خواکیم فینیکس Joaquin Phoenix در نقش خبرنگار پوزخندزنان به او می‌گوید به واکنش جهانی چندان امیدوار نباشد. فیلم هتل رواندا در روایتی که از این فاجعه ساخته است، به بخش دوم آن بیشتر توجه دارد، یعنی عدم مداخله جامعه جهانی. در یک صحنه از فیلم هتل رواندا، نیک نولتی، در نقش افسر عصانی نیروهای سازمان ملل که دستور عدم مدخله گرفته، پیام فیلم را با لحنی خشمگین و تلخ بازگو می‌کند: او می‌گوید جامعه جهانی سیاهپوست‌ها را جزو خود نمی‌داند و معتقد است عدم مداخله جامعه جهانی در این جنایت که به مراتب عظیم‌تر از جنایات قومی در یوگسلاوی بود، از این طرزتلقی نژادپرستانه مایه داشت. فیلم هتل رواندا، هر چند برای بازگوکردن ماجرائی عظیم فیلم کوچکی است، ولی به خصوص به خاطر بازی دان چیدل، به خوبی از عهده بر می‌آید که حق آن را ده سال بعد از وقوع، ادا کند. نمایش فیلم نشان می‌دهد که برای بحث در باره نقش جامعه جهانی در جلوگیری از جنایاتی که داخل مرزهای کشورها می‌گذرد، همچنان بهانه و فرصت بسیار است.

منبع: رادیوفردا